Meer lucht door computerspel

Zicht op adempatroon verbetert prestaties van COPD’ers

COPD-patiënten ademen makkelijker na het spelen van een speciaal ontworpen ‘computerspel’. Ze leren efficiënter met hun lucht om te gaan als ze op een beeldscherm kunnen zien wat ze verkeerd doen.

Het is alsof ze door een rietje moeten ademen. Mensen met COPD (‘Chronic Obstructive Pulmonary Disease’, oftewel chronisch obstructieve longziekte) hebben veel moeite met dagelijkse bezigheden zoals traplopen of de boodschappen doen. Wegens chronisch belemmerde luchtwegen is ademen niet zo vanzelfsprekend als het zou moeten zijn, en dat is nog zacht uitgedrukt.

Volledig uitademen is bijzonder moeilijk voor mensen met COPD, met name tijdens lichamelijke inspanning. Er blijft bij hen te veel lucht achter in de longen. Op gegeven moment zit daar zóveel lucht, dat er bij het inademen maar een heel klein beetje verse lucht bij kan. Het resultaat is kortademigheid en zuurstofgebrek.

Nu wil het ironische feit dat juist lichamelijke beweging één van de beste behandelmethoden is om de symptomen van COPD te verzachten. Maar geen enkele COPD’er zit te wachten op meer beweging dan strikt noodzakelijk. De kortademigheid die met deze aandoening gepaard gaat, beperkt deze groep mensen enorm in hun doen en laten.

‘Makkelijker kunnen we het niet maken, wel leuker’, moet Eileen Collins – verpleegkundige en onderzoeker aan de universiteit van Illinois in Chicago (UIC) – gedacht hebben. Samen met haar onderzoeksgroep ontwierp zij een speciaal computerspel om het ademhalen te vergemakkelijken. Spelers van het spel kunnen van seconde tot seconde zien hoe snel en diep zij ademen.

Tijdens het lopen op een loopband moesten proefpersonen met gemiddelde tot ernstige COPD ademen door een zogenaamde pneumotachometer. Dat is een grote toeter die bijhoudt hoe krachtig de patiënt in- en uitademt en ook hoeveel lucht de longen inkomt en weer verlaat. Op een computerscherm was de feedback te zien: een wit balkje bewoog naar links tijdens het inademen, en naar rechts tijdens het uitademen.

De onderzoekers rekenden voor elk van de zeventien proefpersonen het ideale ademschema uit. Iedere patiënt is uniek, en dat vraagt om individuele doelen. Met behulp van de feedback die de spelers kregen tijdens het spel, konden zij zien hoe dicht ze gekomen waren bij het behalen van hun persoonlijke doel.

Na de training testte Collins hoe lang de patiënten konden fietsen op een fitness-fiets en lopen op de lopende band. En wat bleek: degenen die het computerspel gespeeld hadden, hielden het langer uit dan mensen uit de controlegroep, die wel lichamelijke oefeningen gedaan hebben, maar geen terugkoppeling kregen over de ‘luchtverversing’. De feedbackgroep ademde na oefening 24 procent rustiger dan normaal. Dat was maar 13 procent bij de controlegroep. Zeven van de zeventien personen die feedback ontvingen, bereikten de door Collins gestelde limiet van zestig minuten op de loopband. Bij de controlegroep, die bestond uit zestien mensen, hielden maar drie mensen het zo lang vol.

De onderzoekers concludeerden dat het krijgen van feedback op het ademen ervoor zorgt dat COPD-patiënten hun ademhalingspatroon kunnen verbeteren. Zij publiceerden hun bevindingen deze week in het wetenschappelijke tijdschrift American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine.

Link naar het originele artikel.